Thủ tục khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai tại tòa

THỦ TỤC KHỞI KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TÒA ÁN

(Căn cứ Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Luật Đất đai 2013)

1. ĐIỀU KIỆN KHỞI KIỆN

Có tranh chấp hợp pháp về quyền sử dụng đất (ranh giới, mua bán, thừa kế, ly hôn…).
Đã hòa giải tại UBND cấp xã không thành (theo Điều 202 Luật Đất đai).
Thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án (theo Điều 26, 35 BLTTDS 2015).

2. THẨM QUYỀN TÒA ÁN

Tòa án nhân dân cấp huyện: Tranh chấp đất có Giấy chứng nhận (SĐĐ) hoặc tài sản gắn liền với đất.
Tòa án nhân dân cấp tỉnh: Tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu nhà ở, đất không có SĐĐ, hoặc có yếu tố nước ngoài.

3. HỒ SƠ CẦN CHUẨN BỊ

Loại giấy tờ	Ghi chú
Đơn khởi kiện (theo mẫu 23-DS)	Ghi rõ nội dung tranh chấp, yêu cầu
Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu	Công chứng
Giấy chứng nhận QSDĐ (Sổ đỏ)	Bản sao hoặc trích lục (nếu có)
Biên bản hòa giải tại UBND xã	Bắt buộc theo Điều 202 Luật Đất đai
Hợp đồng/chứng cứ liên quan	Giao dịch mua bán, di chúc, văn bản thỏa thuận…
Bản đồ địa chính	Trích lục tại Văn phòng đăng ký đất đai
Tài liệu khác	Ảnh chụp hiện trạng, lời khứng nhân chứng…

4. QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT

Nộp đơn:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án có thẩm quyền hoặc qua bưu điện.
- Lệ phí khởi kiện: 300.000 – 5.000.000 VNĐ (tùy giá trị đất).
Thụ lý vụ án:
- Tòa xem xét hồ sơ trong 05 ngày → Ra quyết định thụ lý hoặc yêu cầu bổ sung.
Hòa giải tại Tòa:
- Trước khi mở phiên tòa, Thẩm phán tổ chức hòa giải (theo Điều 207 BLTTDS).
Phiên tòa sơ thẩm:
- Công bố chứng cứ, tranh luận → Tuyên án (thời hạn 04 tháng từ ngày thụ lý).
Kháng cáo (nếu có):
- Trong 15 ngày kể từ ngày tuyên án, có thể kháng cáo lên Tòa cấp trên.

5. CHI PHÍ & THỜI GIAN

Lệ phí: 0.5 – 5% giá trị đất tranh chấp (tối đa 200 triệu VNĐ).
Thời gian: 6 – 12 tháng (tùy mức độ phức tạp).
Tiền tạm ứng án phí: Người khởi kiện nộp trước (được hoàn lại nếu thắng kiện).

6. LƯU Ý QUAN TRỌNG

⚠️ Nên thuê luật sư nếu tranh chấp phức tạp hoặc giá trị lớn.
⚠️ Chuẩn bị chứng cứ đầy đủ: Hợp đồng, biên lai, hình ảnh, nhân chứng…
⚠️ Không tự ý thay đổi hiện trạng đất khi chưa có phán quyết của Tòa.

7. MẪU ĐƠN KHỞI KIỆN (Tham khảo)

Kính gửi: Tòa án nhân dân [huyện/tỉnh]...  
Tôi là: [Họ tên, địa chỉ, SĐT]...  
Nội dung vụ việc: [Mô tả tranh chấp, diện tích đất, lý do]...  
Yêu cầu Tòa án: [Giao đất, hủy hợp đồng, chia thừa kế...]...  
Tài liệu kèm theo: [Liệt kê giấy tờ đính kèm]...

(Tải mẫu đơn chuẩn tại website Tòa án hoặc Cổng Dịch vụ công Quốc gia)

Lời khuyên:

Liên hệ Trung tâm trợ giúp pháp lý (nếu thuộc diện hộ nghèo, người dân tộc).
Tham khảo Quyết định 04/2017/QĐ-TTg về hòa giải tranh chấp đất đai.