Mục lục
Nguyên Tắc Ưu Tiên Trong Đăng Ký Sở Hữu Công Nghiệp (SHCN)
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam (2005, sửa đổi 2022) và các điều ước quốc tế (Công ước Paris, Hiệp định TRIPS), nguyên tắc ưu tiên là quy định quan trọng để xác định ai được quyền đăng ký trước khi có nhiều chủ thể cùng nộp đơn cho cùng một đối tượng SHCN. Dưới đây là chi tiết:
1. Nguyên Tắc Ưu Tiên Là Gì?
Là quy tắc ưu tiên bảo hộ cho đơn đăng ký SHCN hợp lệ được nộp sớm nhất, áp dụng cho:
-
Nhãn hiệu
-
Sáng chế
-
Kiểu dáng công nghiệp
-
Giải pháp hữu ích
2. Các Loại Nguyên Tắc Ưu Tiên
a) Ưu tiên theo ngày nộp đơn (First-to-File)
-
Ai nộp đơn đầu tiên sẽ được ưu tiên cấp văn bằng bảo hộ.
-
Áp dụng tại Việt Nam và hầu hết các nước theo hệ thống dân luật.
-
Ví dụ:
-
Công ty A nộp đơn nhãn hiệu “ABC” ngày 01/01/2024.
-
Công ty B nộp đơn cùng nhãn hiệu “ABC” ngày 02/01/2024.
→ Công ty A được ưu tiên.
-
b) Ưu tiên theo ngày sử dụng (First-to-Use)
-
Ai sử dụng đối tượng SHCN sớm hơn sẽ được ưu tiên (dù nộp đơn sau).
-
Áp dụng tại Mỹ, Philippines (hệ thống thông luật).
-
Ví dụ:
-
Công ty X dùng nhãn hiệu “XYZ” từ 2020 nhưng nộp đơn năm 2024.
-
Công ty Y nộp đơn “XYZ” năm 2023 nhưng chưa sử dụng.
→ Công ty X có thể yêu cầu hủy đơn của Y.
-
c) Ưu tiên theo Công ước Paris (Quyền ưu tiên 6-12 tháng)
-
Nếu đã nộp đơn tại nước thành viên Công ước Paris (gồm Việt Nam), bạn có 6 tháng (với nhãn hiệu, kiểu dáng) hoặc 12 tháng (với sáng chế) để nộp đơn tại các nước khác nhưng vẫn được tính ngày ưu tiên là ngày nộp đơn đầu tiên.
-
Điều kiện:
-
Ghi rõ yêu cầu hưởng quyền ưu tiên trong đơn.
-
Nộp bản sao đơn đầu tiên kèm bản dịch (nếu cần).
-
3. Ngoại Lệ của Nguyên Tắc Ưu Tiên
-
Người có quyền đăng ký trước nhưng bị người khác chiếm đoạt (Điều 87.1 Luật SHTT):
-
Nếu chứng minh được mình là chủ sở hữu thực sự (qua tài liệu sử dụng, R&D), có thể yêu cầu hủy đơn của người nộp sau.
-
-
Đơn bị từ chối do vi phạm hình thức: Người nộp đơn sau có thể được xét nếu đơn đầu tiên bị loại.
4. Tầm Quan Trọng của Nguyên Tắc Ưu Tiên
✅ Tránh tranh chấp: Giải quyết mâu thuẫn khi nhiều người cùng đăng ký một đối tượng.
✅ Bảo vệ người sáng tạo: Khuyến khích nộp đơn sớm để được độc quyền.
✅ Thuận lợi khi đăng ký quốc tế: Tận dụng quyền ưu tiên từ Công ước Paris.
5. Lời Khuyên Khi Đăng Ký SHCN
-
Nộp đơn càng sớm càng tốt để tránh bị mất quyền ưu tiên.
-
Tra cứu kỹ trước khi nộp (dùng cơ sở dữ liệu của Cục SHTT).
-
Sử dụng dịch vụ luật sư SHTT nếu đăng ký ở nhiều nước.
Ví dụ thực tế:
-
Năm 2019, Công ty Việt bị mất nhãn hiệu “Trung Nguyên” tại Mỹ do không nộp đơn sớm, dù đã dùng từ lâu ở Việt Nam.
Liên hệ Cục SHTT:
-
Website: https://ipvietnam.gov.vn
-
Hotline: 024 3858 3069 (Hà Nội).
→ Tóm lại: Nguyên tắc ưu tiên giúp xác định chủ sở hữu hợp pháp, đảm bảo công bằng trong bảo hộ SHCN.
